रूट हा उच्च वनस्पतीचा मुख्य अवयव असतो. मूळ कार्ये खालीलप्रमाणे आहेत:त्यामध्ये विरघळलेले पाणी आणि खनिज ग्लायकोकॉलेट जमिनीपासून शोषून घेतात, ते स्टेम, पाने आणि पुनरुत्पादक अवयवांपर्यंत पोचवतात. सक्शन फंक्शन सक्शन झोनमध्ये स्थित रूट हेयर (किंवा मायकोरिझा) द्वारे केले जाते.त्याच्या मोठ्या सामर्थ्यामुळे, वनस्पती जमिनीत निश्चित केली जाते. पाण्याचे संवाद, खनिज ग्लायकोकॉलेट आणि प्रकाश संश्लेषण उत्पादनांचे आयन दरम्यान, प्राथमिक आणि दुय्यम चयापचय उत्पादनांचे संश्लेषण केले जाते.
रूट प्रेशर आणि श्वासोच्छवासाच्या प्रभावाखाली खनिज पदार्थ आणि सेंद्रिय पदार्थांच्या जलीय द्रावणाचे आयन स्टेम आणि पानेमध्ये वरच्या बाजूस असलेल्या रूट जईलमच्या पात्रामधून प्रवास करतात.मुळांमध्ये पोषक (स्टार्च, इन्युलीन इ.) रिझर्वमध्ये साठवले जातात.मुळांमध्ये, दुय्यम चयापचय (अल्कलॉईड्स, हार्मोन्स आणि इतर जैविक दृष्ट्या सक्रिय पदार्थांचे) जैव संश्लेषण केले जाते.मुळांच्या मेरिस्टेमॅटिक झोनमध्ये (गिब्बरेलिन इ.) संश्लेषित केलेल्या वाढीचे पदार्थ रोपाच्या हवाई भागांच्या वाढीसाठी आणि विकासासाठी आवश्यक आहेत.
मुळांमध्ये पोषक (स्टार्च, इन्युलीन इ.) रिझर्वमध्ये साठवले जातात.मुळांमध्ये, दुय्यम चयापचय (अल्कलॉईड्स, हार्मोन्स आणि इतर जैविक दृष्ट्या सक्रिय पदार्थांचे) जैव संश्लेषण केले जाते.मुळांच्या मेरिस्टेमॅटिक झोनमध्ये (गिब्बरेलिन इ.) संश्लेषित केलेल्या वाढीचे पदार्थ रोपाच्या हवाई भागांच्या वाढीसाठी आणि विकासासाठी आवश्यक आहेत.मुळांमुळे, सिम्बीओसिस मातीच्या सूक्ष्मजीव - बॅक्टेरिया आणि बुरशीसह चालते.मुळांच्या मदतीने, अनेक वनस्पतींचे वनस्पतिवत् होणारी बाह्यवृद्धी उद्भवते.
10. काही मुळे श्वसन अवयवाचे कार्य करतात (मॉन्टेरा, फिलोडेन्ड्रॉन इ.).११. अनेक वनस्पतींची मुळे “स्टिल्टेड”रूट्स (फिकस वट, पांडानस इ.) कार्य करतात.१२.मूळ मुबलक (गाजर, अजमोदा (ओवा) इत्यादींमधील मूळ मुळांच्या “मुळांचे जाडे”) सक्षम आहे.बाजूकडील किंवा अ\u200dॅडनेक्सल मुळांच्या जाडीमुळे डाहलिया, शेंगदाणे, चिस्ट्याक इत्यादींमध्ये रूट कंद तयार होतात आणि बल्बस वनस्पतींमध्ये मुळे लहान होतात.
(सौजन्य रमेश माईनकर )
तासगाव चमन द्राक्ष समूह
Published on: 21 June 2022, 04:31 IST