भारतीय शेतकऱ्यांना दर्जेदार शेतीसाहित्य आणि तज्ज्ञ मार्गदर्शन विश्वसनीय पद्धतीने उपलब्ध करून देण्याच्या ध्येयाने ‘संकल्प रिटेल स्टोअर्स’ हे कृषी-इनपुट क्षेत्रातील गेम-चेंजर म्हणून झपाट्याने पुढे आले आहेत. एकाच छताखाली बहु-ब्रँड कृषी उत्पादने उपलब्ध करून देत, संकल्प खऱ्या अर्थाने खरेदीसोबत सुविधा, विश्वास आणि सेवा देत आहे- ज्यामुळे शेतकऱ्यांना अतुलनीय मूल्य मिळत आहे.
सध्या पंजाब, हरियाणा, उत्तर प्रदेश, मध्य प्रदेश, तेलंगणा, आंध्र प्रदेश आणि महाराष्ट्र या सात राज्यांमध्ये 100 पेक्षा जास्त स्टोअर्स यशस्वीरित्या कार्यरत आहेत. पुढील दोन वर्षांत संपूर्ण भारतात 1,000 पेक्षा अधिक स्टोअरपर्यंत विस्तार करण्याचे उद्दिष्ट आहे. “सर्वोत्तम दर्जा, सर्वाधिक फायदेशीर किंमत आणि अतिउत्तम शेती सेवा” हे संकल्प रिटेलचे मुख्य ब्रीदवाक्य आहे- आणि याच विश्वासावर त्यांची वाढ वेगाने होत आहे.
संकल्पच्या मूल्यप्रस्तावाचे तीन शक्तिशाली आधारस्तंभ-
Agri Input: प्रामाणिकता, परवडणाऱ्या किंमती आणि विश्वासार्हता-
संकल्पकडे बियाणे, खते, पीक संरक्षण औषधे, विशेष पोषकद्रव्ये, पशुखाद्य आणि शेती अवजारे यांसह संपूर्ण कृषी उत्पादनांची श्रृंखला उपलब्ध आहे. स्थानिक विक्रेत्यांपेक्षा संकल्पची वेगळेपणाची ओळख म्हणजे केवळ प्रमाणात नाही, तर त्यांच्या 100% खात्रीशीर आणि मूळ उत्पादनांच्या हमीमध्ये आहे. संगणकीकृत बिलिंग, बाजारपेठेतील स्पर्धात्मक किंमती आणि मूल्यवर्धित ऑफर्स यामुळे शेतकऱ्यांना अधिक फायदा होतो.याशिवाय, प्रत्येक खरेदीसोबत मोफत शेती मार्गदर्शन दिले जाते, ज्यामुळे शेतकरी फक्त इनपुट खरेदी करत नाहीत तर त्याचा अधिक उत्पादनक्षम आणि नफा देणारा वापरही करू शकतात.
Farm Advisory: प्रत्येक स्टोअरमध्ये मोफत तज्ज्ञ मार्गदर्शन-
प्रत्येक संकल्प स्टोअरमध्ये एक स्वतंत्र कृषी-क्लिनिक असते, जिथे अनुभवी कृषी तज्ज्ञ मोफत वैयक्तिक सल्ला देतात. पेरणी पद्धती, पोषकद्रव्य व्यवस्थापन, कीड व रोग नियंत्रण, सिंचन नियोजन, फवारणी तंत्र यांसारख्या महत्त्वाच्या बाबींवर मार्गदर्शन केले जाते. ही ‘सल्ला प्रथम’ पद्धत शेतकऱ्यांमध्ये विश्वास निर्माण करते आणि दीर्घकालीन नातेसंबंध विकसित करते- ज्यामुळे केवळ उत्पादनच नाही तर ज्ञानाची जोडही मिळते.
Agri Services: आधुनिक शेतकऱ्यांसाठी एकत्रित सेवा-सुविधा-
इनपुट्स आणि सल्ल्यापलीकडे जाऊन, संकल्प एक असे सर्वसमावेशक ग्रामीण शेती-परिसर तयार करत आहे जो शेतकऱ्यांचा अनुभव अधिक सुलभ आणि प्रगत करतो. प्रत्येक स्टोअरमध्ये जलद माती परीक्षण, रिअल-टाइम हवामान माहिती आणि बाजारभावांची सुविधा उपलब्ध आहे. तसेच, लवकरच कृषी कर्जसाहाय्य, पीक विमा सहाय्य तसेच शेती इनपुट्सची प्रत्यक्ष जागेवर फवारणी/अर्ज सेवा सुरू करण्याची योजना आहे- ज्यामुळे शेतकऱ्यांना एकाच छताखाली संपूर्ण सोल्यूशन मिळेल.
संकल्प पार्टनर-
मित्रा बिझनेस मॉड्यूलद्वारे ग्रामीण उद्योजकतेची दारे खुली- भारतीय शेतीत तळागाळातील प्रगतीला चालना
भारतीय शेती आणि ग्रामीण बाजारपेठेचं स्वरूप जलदगतीने बदलत असताना, संकल्पने आपल्या अभिनव “पार्टनर-मित्रा बिझनेस मॉड्यूल”च्या माध्यमातून या परिवर्तनाचं नेतृत्व स्वीकारलं आहे. हा उपक्रम केवळ कृषी व पशुखाद्य उत्पादने विकण्यासाठीचा चॅनेल नाही- तर हा एक विकेंद्रित, शेतकरीमित्र वितरण मॉडेल आहे, जो ग्रामीण भागातील व्यक्ती आणि दुकानदारांना उद्योजकतेकडे नेण्यासाठी तयार करण्यात आला आहे.
संकल्प पार्टनर मित्र Module म्हणजे काय?
या मॉडेलच्या केंद्रस्थानी दोन भूमिका आहेत-
संकल्प पार्टनर:
स्थानिक दुकानदार किंवा अॅग्रो/पशुखाद्य विक्रेते, जे त्यांच्या परिसरात संकल्पची उत्पादने विकतात.
संकल्प मित्र:
शेतीत रस असणारा कुणीही व्यक्ती मग तो शेतकरी असो, विद्यार्थी, कृषी पदवीधर किंवा स्थानिक प्रभावी व्यक्ती- ज्याला दुकानाची गरज नसते, पण तो आपल्या गावात संकल्पची उत्पादने प्रोत्साहनातून विक्रीस नवे ग्राहक जोडतो.
या दोन्ही घटकांमुळे ग्रामीण मागणी आणि उत्पादने यांमधील दरी कमी होत जाते आणि सर्वसमावेशक ग्रामीण व्यवसाय प्रणाली उभी राहते.
कसे कार्य करते?
संकल्प पार्टनरसाठी:
इच्छुक रिटेलर संकल्प अॅप किंवा फील्ड एक्झिक्युटिव्हद्वारे शेतकऱ्यांसाठी ऑर्डर नोंदवू शकतो. मंजुरीनंतर त्यांना “पार्टनर डिस्काउंट रेट”वर स्टॉक मिळतो, जो ते त्यांच्या दुकानातून थेट शेतकऱ्यांना किंवा स्थानिक ग्राहकांना विकतात.
संकल्प मित्रसाठी:
स्मार्टफोन असणारा कोणताही इच्छुक व्यक्ती अॅपमधून किंवा रेफरलद्वारे अर्ज करू शकतो. मित्रा WhatsApp, प्रत्यक्ष भेटी आणि ओळखीतून उत्पादने प्रोत्साहित करतात. ऑर्डर जवळच्या संकल्प पार्टनरकडून किंवा थेट कंपनीकडून पूर्ण होत असते आणि मित्राला प्रत्येक विक्रीवर कमिशन मिळते.
या मॉडेलचे प्रमुख लाभ-
स्थानिक युवक व शेतकऱ्यांना स्वावलंबी बनवणे
ग्रामीण तरुण, महिला आणि शेतकऱ्यांना अत्यल्प किंवा शून्य गुंतवणुकीतून उत्पन्नाचे साधन मिळते.
गावपातळीवरील रोजगारनिर्मिती-
लोकल विक्रीमुळे आर्थिक चक्र गावातच फिरते, स्थलांतर कमी होते आणि आर्थिक स्थैर्य वाढते.
नो इन्व्हेस्टमेंट, हाय रिटर्न-
मित्रांना गुंतवणूक लागत नाही आणि पार्टनरना उत्पादनानुसार ५ ते १०% पर्यंत मार्जिन मिळू शकते.
डिजिटल सबलीकरण-
संकल्प अॅपद्वारे पार्टनर आणि मित्र दोघांनाही लीड्स, ऑर्डर्स, कमिशन आणि इतर माहिती तत्काळ पाहता येते.
विश्वासार्ह आणि गुणवत्तापूर्ण उत्पादने-
पशुखाद्य, कृषी इनपुट्स आणि शेतमालावरील संशोधनाधारित उत्पादने असल्यामुळे ग्रामीण ग्राहकांचा विश्वास दृढ होतो.
प्रशिक्षण आणि सातत्यपूर्ण सहाय्य-
सर्व सदस्यांना आरंभीचे प्रशिक्षण, उत्पादन ज्ञान, विक्री मार्गदर्शन आणि अॅप/WhatsAppवर नियमित सपोर्ट दिला जातो.
समाजावर परिणामकारक प्रभाव-
या मॉडेलमुळे ग्रामीण पुरवठा साखळी मजबूत होते आणि आधुनिक, गुणवत्तापूर्ण कृषी उत्पादने सहज उपलब्ध होतात.
कोण सहभागी होऊ शकतात?
संकल्प पार्टनर-मित्रा मॉडेलमध्ये खालील व्यक्ती सहज सहभागी होऊ शकतात:
कृषी उत्पादने, पशुखाद्य किंवा औषधे विकणारे अॅग्री-रिटेलर्स व व्हेट फीड/मेडिसिन डीलर्स
कोणत्याही प्रकारचे दुकानमालक-
- मेडिकल स्टोअर
- किराणा दुकान
- हार्डवेअर दुकान
- सिमेंट / बिल्डिंग मटेरियल स्टोअर्स
- चहाची टपरी किंवा लहान शॉपी
अतिरिक्त उत्पन्न शोधणारे शेतकरी
ग्रामीण युवक ज्यांची गावात चांगली ओळख किंवा नेटवर्क आहे
महिला उद्योजिका व स्वयं-सहायता बचत गट (SHG) सदस्य
- पूर्वानुभव आवश्यक नाही- फक्त उत्साह, शिकण्याची तयारी आणि शेती समुदायासोबत काम करण्याची इच्छा असावी.
- कोणतेही लायसन्स आवश्यक नाही.
कसे सुरू करावे?
शामील होण्याची प्रक्रिया अगदी सोपी आहे:
e-Sankalp App डाउनलोड करा
Partner किंवा Mitra म्हणून अर्ज करा
फक्त मूलभूत माहिती आणि लोकेशन सबमिट करा
मंजुरी मिळताच कमाई सुरू करा
पर्यायाने, जवळच्या संकल्प फील्ड एक्झिक्युटिव्हशी संपर्क करूनसुद्धा ऑनबोर्डिंग करता येते.
संकल्प रिटेलचा ‘संकल्प मोबाईल अॅप’- शेतकऱ्यांचे डिजिटल सक्षमीकरण-
अनेक दशकांपासून संकल्प रिटेलने महाराष्ट्रासह सहा राज्यांतील शेतकऱ्यांचा विश्वास जिंकला आहे. खते, बियाणे, कीडनाशके आणि इतर शेतीसंबंधित साहित्य यांची विश्वसनीय सेवा देतानाच प्रत्येक स्टोअरमधून मार्गदर्शन आणि माहितीही पुरवली. आता याच विश्वासाला डिजिटल रूप देत संकल्पने ‘संकल्प मोबाईल अॅप’ लॉन्च केले आहे- ज्यामुळे शेतकऱ्यांना दुकानात मिळणाऱ्या सुविधा थेट त्यांच्या मोबाईलवर उपलब्ध होत आहेत.
स्टोअरचा अनुभव आता मोबाईलवर:
या अॅपच्या माध्यमातून शेतकरी कुठूनही आणि कुठल्याही वेळी आपला जवळचा संकल्प स्टोअर व त्याच्या सेवांशी जोडलेले राहू शकतात. अॅपमधील प्रमुख सुविधा अशा:
स्टोअरनिहाय प्रॉडक्ट ब्राउझिंग-
प्रत्येक शेतकरी आपल्या नोंदणीकृत स्टोअरशी जोडला जातो, ज्यामुळे उपलब्धता आणि अस्सल सामानाची खात्री राहते.
झटपट ऑर्डर बुकिंग-
खते, बियाणे, कीड/रोग संरक्षण उत्पादने, अवजारे, पशुखाद्य इ. काही क्लिकमध्ये मागवता येतात.
डिलिव्हरी ट्रॅकिंग-
रिअल-टाईम ट्रॅकिंगमुळे अनिश्चितता टळते आणि हंगामात नियोजन सुलभ होते.
पीक मार्गदर्शन आणि सूचना-
हंगामी सल्ला, तज्ज्ञांचे टिप्स आणि अद्यतने अॅपवरून थेट दिली जातात.
ऑर्डर इतिहास व पुनः-खरेदी सुविधा-
पूर्वीच्या खरेदींचा तपशील, खर्च आणि रिपीट ऑर्डर्स सहज पाहता येतात.
डिजिटल पेमेंट सुविधा-
भरोसेदार पेमेंट ऑप्शन्समुळे रोख पैशाची गरज कमी होते.
अॅप साधे, सोपे आणि स्थानिक भाषांमध्ये उपलब्ध असल्याने सर्व स्तरातील शेतकऱ्यांसाठी वापरण्यास सुलभ आहे.
संकल्पच्या बिझनेस मॉडेलला डिजिटल बळ:
संकल्पची संपूर्ण कार्यपद्धती ही विक्री केंद्रे, फील्ड स्टाफ आणि पार्टनर-मित्र नेटवर्क या तिन्हींच्या सामर्थ्यावर उभी आहे.
संकल्प पार्टनर:
दुकान असलेला स्थानिक विक्रेता जो संकल्पची उत्पादने विकतो.
संकल्प मित्र:
दुकान नसतानाही शेतकऱ्यांना संकल्पशी जोडणारा आणि कमिशन मिळवणारा व्यक्ती.
या मोबाईल अॅपमुळे या मॉडेलला एक नवी दिशा आणि पारदर्शकता प्राप्त झाली आहे. पहिल्यांदाच अॅपमध्ये पार्टनर आणि मित्र या दोघांनाही पुढील तपशील थेट पाहता येतात:
त्यांच्यामार्फत नोंद झालेल्या ऑर्डर्स
प्रत्येक विक्रीवरील कमिशन
महिन्या-निहाय कमाईचा सारांश
यामुळे उत्पन्नावरचा विश्वास वाढतो आणि प्रोत्साहन टिकून राहते.
जमिनीवरील अनुभव आणि प्रतिक्रिया:
अपच्या लाँचिंगवेळी संकल्पच्या प्रवक्त्यांनी सांगितले:
“संकल्प मोबाईल अॅप हे केवळ ऑनलाइन ऑर्डरिंगसाठी नाही. हे शेतकऱ्यांना माहिती, सुविधा आणि विश्वासार्ह पुरवठा त्यांच्या हातात देण्यासाठी आहे. आपल्या पार्टनर आणि मित्रांसाठी कमिशनची संपूर्ण पारदर्शकता आता अॅपमधूनच मिळते, त्यामुळे त्यांच्या प्रयत्नांचे फळ त्यांना त्वरित दिसते.”
शेतकऱ्यांचीही हळूहळू सकारात्मक प्रतिक्रिया मिळत आहे. महाराष्ट्रातील सोयाबीन शेतकरी श्याम म्हणतो:
“आधी मला कॉल करावा लागायचा किंवा फील्ड स्टाफची वाट बघावी लागायची. आता अॅपमध्येच उत्पादनं पाहतो, ऑर्डर देतो आणि अपडेट लगेच मिळतात. हंगामात काम खूप सोपं झालंय.”
आगामी दिशा:
गुणवत्ता आणि विश्वास दृढ ठेवण्यासाठी संकल्प रिटेलने आपला स्वतःचा ब्रँड- SANKALP सुरू केला आहे. बियाणे, पीक संरक्षण औषधे, स्पेशॅलिटी फर्टिलायझर्स आणि पशुखाद्य आदी श्रेणींतील ही उत्पादने आता संकल्पच्या स्टोअर्ससोबत प्रमुख ई-कॉमर्स प्लॅटफॉर्मवरही उपलब्ध आहेत, ज्यामुळे ब्रँडची पोहोच आणि प्रतिष्ठा अधिक वाढत आहे.
संकल्प केवळ वितरण जाळे निर्माण करत नाही, तर तो ग्रामीण भागावर आधारित, समाजाशी एकरूप असा कृषी-वाणिज्याचा परिसंस्था उभारत आहे. भारत स्मार्ट शेती आणि डिजिटल मार्केटकडे वाटचाल करत असताना, संकल्प पार्टनर-मित्रा मॉडेल याची खात्री करत आहे की ही प्रगती प्रत्येक गावापर्यंत आणि प्रत्येक शेतकऱ्यापर्यंत पोहोचेल.
समारोप व संदेश-
“तुमच्या गावात बदल घडवा- आजच संकल्प पार्टनर किंवा मित्र बना.”
संकल्प रिटेल ही केवळ दुकानांची साखळी नाही- ती शेतकऱ्यांच्या प्रगतीची भागीदार आहे. वाढतं जाळं, तंत्रज्ञानावर आधारित प्रक्रिया आणि तज्ज्ञांच्या साहाय्याने, संकल्प भारतातील कृषी-रिटेलची नव्या युगातील दिशा ठरवत आहे- एक स्टोअर, एक शेतकरी आणि एक उपाय यापासून सुरू होत.
Published on: 08 October 2025, 12:27 IST