Best Basmati Varieties : भारतात भाताची लागवड मोठ्या प्रमाणात केली जाते. बहुतांश शेतकरी पारंपरिक भातशेतीचा आग्रह धरतात, मात्र आता शेतीच्या पद्धतीत बदल होत आहेत. खरीप हंगाम जवळ आला असून त्यात भातशेती केली आहे. धानाच्या काही जाती आहेत. ज्याची लागवड केल्यास कमी वेळेत जास्त उत्पादन घेता येते. शेतकऱ्यांनी बासमती धानाची लागवड केल्यास त्यांना दुप्पट नफा मिळू शकतो. बासमती भातापासून तयार केलेला तांदूळ सुगंधी तसेच चवदार असून त्याला वर्षभर मागणी असते.

बासमती तांदळाची रोपवाटिका

बासमती भाताची लागवड करण्यासाठी शेतकऱ्यांनी मे-जूनमध्ये शेतात नांगरणी केल्यानंतर गवत साफ करावे. यानंतर जून-जुलैमध्ये या हंगामातील पहिला पाऊस पडताच लागवड सुरू करावी. शेतकरी आता बासमती धानासाठी रोपवाटिका सुरू करू शकतात.

बियाणे कसे पेरायचे?

शेतकऱ्यांनी भात पेरणीपूर्वी कार्बोन्डाझिम किंवा ट्रायपोशिअमची योग्य प्रक्रिया करावी. असे केल्याने भाताच्या बियांची उगवण लवकर होते आणि कीटक पिकामध्ये दिसत नाहीत. भात रोपवाटिका तयार करण्यापूर्वी त्याचे बियाणे एक दिवस अगोदर स्वच्छ पाण्यात पूर्णपणे भिजवून बियाणे रोपवाटिकेत लावावे. 25 ते 30 दिवस रोपवाटिकेत तयार केल्यानंतर शेतात लागवड करताना 2 ते 3 इंच पाणी असावे हे लक्षात ठेवावे.

1. पुसा बासमती-6

पुसा बासमती-6 जातीच्या धानाच्या झाडांची उंची कमी असते. जी वाऱ्यापासून सुरक्षित असते. भाताच्या या जातीपासून मिळणारा तांदूळ हा दाण्यांसारखाच आकाराचा असतो. पुसा बासमती-6 धानाची लागवड करून शेतकरी हेक्टरी 55 ते 60 क्विंटल उत्पादन घेऊ शकतात.

2. कस्तुरी बासमती

कस्तुरी बासमती भाताची जात त्याच्या पौष्टिक गुणधर्मांमुळे शेतकऱ्यांमध्ये ओळखली जाते. या धानाचे दाणे लहान आणि सुगंधीही असतात. भाताच्या या जातीची चवही चांगली लागते. बासमतीच्या या जातीला बाजारात चांगला भाव मिळतो. भाताची ही जात तयार होण्यास 120 ते 130 दिवस लागतात. कस्तुरी बासमती धानाची लागवड केल्यास शेतकऱ्यांना हेक्टरी सुमारे 30 ते 40 क्विंटल उत्पादन मिळू शकते.

3. पुसा बासमती 1121

पुसा बासमती 1121 या जातीची धानाची लागवड बागायती भागात केली जाते. या जातीची लागवड करणाऱ्या शेतकऱ्यांना त्यांच्या शेतात जास्त पाणी लागते. हे भात पीक कमी पाण्यात जास्त उत्पादन देते. पुसा बासमती 1121 धानाचे दाणे लांब व पातळ असतात. भाताची ही जात तयार होण्यासाठी सुमारे 140 ते 150 दिवस लागतात. धानाच्या या जातीपासून हेक्टरी 40 ते 50 क्विंटल उत्पादन मिळू शकते.

4. तरवडी बासमती

तरवडी बासमती भाताची जातही चांगली मानली जाते. इतर धानापेक्षा हे धान पिकायला थोडा जास्त वेळ लागतो. भाताची ही जात पक्व होण्यासाठी 140 ते 160 दिवस लागतात. तरवडी बासमती धानाचे दाणे पातळ व सुगंधी असतात. या जातीची लागवड करून शेतकऱ्यांना एकरी 12 ते 15 क्विंटल उत्पादन मिळू शकते.

5. बासमती 370

बासमती 370 धानाची वाण सर्वोत्तम वाणांपैकी एक मानली जाते. तांदळाची ही जात केवळ भारतातच नाही तर परदेशातही निर्यात केली जाते. बासमतीची ही जात तयार होण्यासाठी 140 ते 150 दिवस लागतात. बासमती 370 धानाचे दाणे अतिशय सुगंधी असून त्यांची लांबीही मोठी आहे. या जातीच्या धानाची लागवड केल्यास शेतकऱ्यांना हेक्टरी 20 ते 25 क्विंटल उत्पादन मिळू शकते.