वनस्पती व्हायरस हे बंधनकारक परजीवी आहेत ज्यांना त्यांच्या वाढीसाठी आणि गुणाकारासाठी जिवंत यजमानाची आवश्यकता असते. व्हायरस प्लाझमोडेस्माटाद्वारे वनस्पतीच्या पेशीमध्ये आणि फ्लोएमद्वारे वनस्पतींच्या विविध भागांमध्ये प्रवेश करतात. वनस्पती विषाणू हे प्रोटीन आवरण आणि न्यूक्लिक अॅसिड केंद्र या दोन घटकांनी बनलेले असतात. न्यूक्लिक अॅसिड हा विषाणूचा प्रमुख संसर्गजन्य घटक आहे, एकदा विषाणू वनस्पतीच्या पेशीमध्ये प्रवेश करतो तेव्हा ते त्यांचे प्रथिने आवरण टाकतात आणि स्वतःच गुणाकार करतात.

वनस्पती आणि मानव एकमेकांना विषाणू प्रसारित करत नाहीत, परंतु शारीरिक संपर्काद्वारे मानव वनस्पती विषाणूचा संसर्ग पसरवू शकतात. संक्रमित बिया, कलम, वारा, स्प्लॅशिंग, परागकण आणि टपकणाऱ्या रसातून देखील विषाणू पसरू शकतात.मनुष्याप्रमाणे, वनस्पती पेशी त्यांच्या जीवनचक्रात विषाणूजन्य संसर्ग पुनर्प्राप्त करू शकत नाहीत. वनस्पतींचे विषाणू पीक उत्पादनावर परिणाम करून शेतकऱ्यांच्या अर्थव्यवस्थेचे मोठे नुकसान करतात. व्हायरसमुळे दरवर्षी जगभरातील पीक उत्पादनात US$60 बिलियनचे नुकसान होते.

व्हायरस प्लाझमोडेस्माटाद्वारे वनस्पतीच्या पेशीमध्ये आणि फ्लोएमद्वारे वनस्पतींच्या विविध भागांमध्ये प्रवेश करतात. वनस्पती विषाणू हे प्रोटीन आवरण आणि न्यूक्लिक अॅसिड केंद्र या दोन घटकांनी बनलेले असतात.न्यूक्लिक अॅसिड हा विषाणूचा प्रमुख संसर्गजन्य घटक आहे, एकदा विषाणू वनस्पतीच्या पेशीमध्ये प्रवेश करतो तेव्हा ते त्यांचे प्रथिने आवरण टाकतात आणि स्वतःच गुणाकार करतात. वनस्पती आणि मानव एकमेकांना विषाणू प्रसारित करत नाहीत, परंतु शारीरिक संपर्काद्वारे मानव वनस्पती विषाणूचा संसर्ग पसरवू शकतात. 

शोधण्यात आलेला पहिला विषाणू टोबॅको मोज़ेक व्हायरस (TMV) होता. वनस्पतींचे विषाणू ७३ पिढ्या आणि ४९ कुटुंबांमध्ये विभागलेले आहेत.वनस्पती विषाणूंचे संक्रमण - वनस्पती पेशी कठोर पेशी भिंतीपासून बनलेल्या असतात आणि विषाणू त्यांच्यात सहज प्रवेश करू शकत नाहीत म्हणून विषाणू त्यांच्याद्वारे प्रसारित होतात.कीटक: कीटक वनस्पती विषाणू प्रसारासाठी वेक्टर गट म्हणून कार्य करतात.

 

अधिक माहितीसाठी संपर्क:

ऍग्रो मार्ट

श्री.समर्थ ऍग्रो एजन्सी, 

हॉटेल जानवी(आयडीबीआय बँकेसमोर) करवंद नाका शिरपूर, 9028195176, 8485078780