Amla Cultivation: सध्या देशात मान्सून (Monsoon) सर्वदूर सक्रिय झाला आहे. त्यामुळे खरीप हंगामाला (Kharif season) सुरुवात झाली आहे. खरीप हंगामामध्ये शक्यतो शेतकरी नगदी पिकांची (Cash crop) लागवड करत असतात. मात्र नगदी पिकांची लागवड न करता शेतकऱ्यांनी या मान्सून च्या हंगामात फळबागा किंवा भाजीपाला पिकांची लागवड कार्याला हवी. कारण या पिकांमध्ये कमी कालावधीत जास्त नफा मिळतो.

भारतात वेगवेगळ्या हवामानात वेगवेगळ्या पिकांची लागवड केली जाते. मान्सून ऋतू बद्दल बोलायचे तर, पाऊस आणि आर्द्रता यांच्यामध्ये अनेक पिकांची लागवड करणे फायदेशीर ठरू शकते. विशेषत: या हंगामात औषधी पिकांसह (Medicinal crop) बागायती पिके झपाट्याने वाढतात. विशेषत: या हंगामात औषधी पिकांसह बागायती पिके झपाट्याने वाढतात.

आवळा लागवड (Amla farming), ज्याचा उपयोग फळ म्हणून आणि औषधातही केला जातो. कोरोना महामारीनंतर आवळ्याची मागणी खूप वाढली आहे, त्यामुळे फार्मास्युटिकल कंपन्या आवळ्याची व्यावसायिक शेती करून घेत आहेत.

आवळा काय आहे?

औषधी गुणधर्मांनी समृद्ध आवळा सेवन केल्याने शरीराची रोगप्रतिकारक शक्ती मजबूत होते. कॅल्शियम, लोह, फॉस्फरस, व्हिटॅमिन-ए, व्हिटॅमिन-ई सारखे गुणधर्म असलेल्या आवळ्यापासून अनेक आरोग्य आणि सौंदर्य उत्पादने तयार केली जातात. एवढेच नाही तर भारतात असे अनेक शेतकरी आहेत जे आवळ्याच्या लागवडीसोबतच त्यावर प्रक्रिया करून मुरंबा, लोणची, चटणी, पावडर आणि अनेक प्रकारचे पदार्थ बनवून त्याची विक्री करतात. आवळा लागवड केवळ आरोग्याच्या दृष्टीनेच नव्हे तर शेतकऱ्यांच्या उन्नतीसाठीही अत्यंत महत्त्वाची आहे.

शेतकऱ्यांनो इकडे द्या लक्ष! खरीप पिकांचे नुकसान टाळण्यासाठी शास्त्रज्ञांचा सल्ला जारी; जाणून घ्या...

पावसाळ्यात आवळा बागकाम करा

आवळा बागायतीसाठी पावसाळ्याचा काळ अत्यंत महत्त्वाचा मानला जातो, कारण या काळात नवीन फळबागांमध्ये तयारी केली जाते आणि जुन्या बागांमध्ये व्यवस्थापनाचे काम केले जाते. आवळा लागवडीसाठी रोपवाटिकेत बिया असलेली रोपे तयार केली जातात, त्यानंतर जुलै ते सप्टेंबर दरम्यान शेतात लागवडीचे काम केले जाते. त्याच्या बागायतीसाठी, सेंद्रिय पद्धतीने (आवळा सेंद्रिय शेती) शेत तयार केले जाते, त्यानंतर रोपे लावल्यानंतर 4 ते 5 वर्षात फळ देण्यास सुरुवात होते.

आवळा झाड 8 ते 9 वर्षात मजबूत होते, त्यानंतर वर्षभर प्रति झाड 1 क्विंटल फळांचे उत्पादन मिळते. सर्वात चांगली गोष्ट म्हणजे आवळ्याच्या झाडांना जास्त व्यवस्थापनाची गरज नसते. आवळा झाडांना उष्माघातापासून ते दंव पर्यंत प्रत्येक हंगामाचा फटका सहन करावा लागतो. असे असतानाही ठिबक सिंचन पद्धतीने पाणी देऊन ही फळे हिरवीगार ठेवली जातात. आवळ्याच्या झाडाला उन्हाळ्यात ७ ते ८ दिवस आणि हिवाळ्यात १२ ते १५ दिवस पाणी द्यावे लागते.

दरवर्षी कंपोस्ट खत आणि कडुलिंबाची पेंड झाडाच्या मुळांमध्ये टाकल्यास झाडांची चांगली वाढ होऊ शकते. याशिवाय सेंद्रिय कीड नियंत्रणाद्वारे आवळ्याच्या झाडांची केवळ सेंद्रिय आणि किफायतशीर काळजी घेणे पुरेसे आहे.

शेतकऱ्यांचे नशीब उजळणार! अश्या पद्धतीने करा शिमला मिरचीची लागवड आणि कमवा बक्कळ पैसा

तुम्हाला 60 वर्षापर्यंत मोठे उत्पन्न मिळेल

आवळा बागायती करून शेतकरी आपले ६० वर्षांपर्यंतचे उत्पन्न निश्चित करू शकतात. खरं तर आवळ्याची झाडं एकदा लावली की फक्त योग्य ती काळजी घ्यावी लागते, त्यानंतर 55 ते 60 वर्षे ते औषधी गुणधर्मांनी परिपूर्ण फळ देत राहतात. शेतकऱ्यांना हवे असल्यास शेताच्या कडेला आवळ्याची झाडे लावून ते इतर पिकांसोबत अतिरिक्त उत्पन्न घेऊ शकतात.

बाजारातही आवळ्याची मागणी वर्षभर राहते. सुमारे एक किलो आवळ्याची किंमत 20 ते 40 रुपये प्रतिकिलो आहे. अशा प्रकारे एका हेक्टरमध्ये 200 झाडे लावल्यास दरवर्षी 3 ते 4 लाख रुपयांचे उत्पन्न मिळू शकते. कृषी तज्ज्ञांच्या मते आवळ्याच्या व्यावसायिक शेतीतून अधिक नफा मिळविण्यासाठी त्याची व्यावसायिक किंवा कंत्राटी शेती करण्यावर भर दिला पाहिजे.

महत्वाच्या बातम्या:
खुशखबर! सोने 4500 रुपयांनी स्वस्त; आजच खरेदी करा
पावसाचा जोर वाढणार! या राज्यांमध्ये कोसळणार मुसळधार पाऊस, IMD चा इशारा