• सेंद्रिय शेती :-

 सेंद्रिय शेती म्हणजे शेतीत रासायनिक खते आणि कीटकनाशके वापरण्याऐवजी सेंद्रिय खत किंवा नैसर्गिक खताचा वापर करणे.

 ही शेतीची पारंपारिक पद्धत आहे.ज्यामुळे जमिनीची सुपीकता सुधारते. आणि पर्यावरणाचे प्रदूषण कमी होते.

सेंद्रिय शेतीचा अवलंब करून शाश्वत शेती, जैव विविधता संवर्धन इत्यादीचे ध्येय साध्य करता येते. सेंद्रिय शेतीला प्रोत्साहन देण्यासाठी शेतकऱ्यांना प्रशिक्षण देण्याचे महत्त्वाचे आहे. दुष्काळ, कर्जबाजारीपणा आणि मातीची घटणारी  उत्पादकता या दुष्परिणामांचा नाश करण्यासाठी सेंद्रिय शेती हा एक उपयुक्त पर्याय असू शकतो

 परंतु सेंद्रिय शेती बद्दल सार्वजनिक संभ्रम आहे. सेंद्रिय शेतीच्या संदर्भात आपले कल्पना केवळ काही किरकोळ दुकानात उपलब्ध असलेल्या महागड्या आणि तथाकथित विना रासायनिक उत्पादित अन्न उत्पादना पुरती मर्यादित आहे.

• सेंद्रिय शेतीचे फायदे :
• सेंद्रिय शेती शेतकऱ्यांच्या दृष्टिकोनातून नफा देणारी शेती आहे.
• सेंद्रिय शेतीमुळे जमिनीची सुपीकता वाढते.
• पाण्याचा वापर कमी होतो परिणामी पाण्याची पातळी वाढते.
• रासायनिक खतांवरील अवलंबित्व कमी केल्याने खर्च कमी होतो.
• पिकांच्या उत्पादनात वाढ होते.

 मातीच्या दृष्टिकोनातून फायदे.

• सेंद्रिय खताचा वापर केल्यास जमिनीची गुणवत्ता सुधारते.
• जमिनीची पाणी साठवण्याची क्षमता वाढते.
• जमिनीतून पाण्याचे बाष्पीभवनकमी प्रमाणात होते.
• पर्यावरणीय दृष्टिकोनातून फायदे.
• भूजल पातळी वाढते.

 माती अन्न व जमिनीचे तसेच पाण्याचे प्रदूषण कमी होते.

• कचऱ्याचा उपयोग कशासाठी होतो त्यामुळे रोग कमी होतात.
• पिकाला लागणारा खर्च कमी होतो आणि उत्पन्नात वाढ होते.
• आंतरराष्ट्रीय बाजारातील स्पर्धेत सेंद्रिय उत्पादनाची गुणवत्ता चा चांगली राहते.
• सेंद्रिय शेती पद्धतीचा अवलंब केल्याने शेतीमध्ये कीटकनाशकांचा वापर कमी होईल, परिणामी खर्च कमी उत्पादनात वाढ.

 शेतीमध्ये सेंद्रिय पद्धतीचा अवलंब केल्याने शेतकऱ्यांचे उत्पन्न आणि नफा यावर सकारात्मक परिणाम होतो. ज्या शेतकऱ्यांनी सेंद्रिय शेतीचा अवलंब केला आहे त्यांच्या शेती उत्पादनात मोठ्या प्रमाणात वाढ झाली आहे. यासह शेत जमिनीची सुपीकता व उत्पादकताही वाढत जाते.

भारतातील सेंद्रीय शेतीचे यश हे प्रशिक्षण आवर अवलंबून आहे.

 गतिमान गतीने रासायनिक खतांचा वापर कमी करून शेतकऱ्यांना पारंपरिक शेती पद्धतीचा अवलंब करावा लागेल. शेतकऱ्यांना सुपीक माती तयार करणे, कीटक व्यवस्थापन, आंतर-पीक आणि कंपोस्ट आणि मॅन्युफॅक्चरिंग यांसारख्या बाबींवर प्रशिक्षण देणे आवश्यक आहे. पर्यावरणीय फायदा बरोबरच स्वच्छ, निरोगी, विना रासायनिक उत्पादन वप्रौडक्टशेतकरी आणि ग्राहकांना फायदेशीर आहे.भारतीय कृषी क्षेत्राच्या विकासासाठी सेंद्रिय शेती करणे खूप महत्त्वाचे आहे.