सेंद्रिय शेती म्हणजे परंपरागत शेती होय. शेती करताना रसायनाचा वापर न करता शेतातील पिकांचे अवशेष, गोत्र व नैसर्गिक साधनांचा वापर करून चंद्रीय शेती केली जाते. हरितक्रांत कूच अगोदर जवळ जवळ शेणखत वापरत असतो. बियाणे स्त्रीवाण जीवन कोणत्याही प्रकारची प्रकिया न वापरणे.जाणून घेऊ काही तत्वेआरोग्य तत्व – हवा माती, धान्याची रोपे, पशू पक्षी, मनुष्यप्राणी व निसर्गचक्र विकास हा सेंद्रिय शेतीचा उद्देश आहे. सेंद्रिय शेतीचा अवलंब रोगप्रतिकार शक्ती विकासाचे आरोग्य.र्यावरणीय तत्त्व – सेंद्रिय शेती ही निसर्ग जीवनचक्रावर व सत्ताकठोक. ती जीवसृष्टीला धरून चालणारी. ऊर्जा कोणतेही प्रदूषण होत नाही.
निष्पक्षतेचे तत्त्व – सेंद्रिय शेती ही निसर्गचक्रांतील परस्परांशी संबंधित कोणत्याही एका बाजूला करणारी नसावी, निष्पक्षतेची खात्री बाळगणारी बाजू कल.संगोपनाचे तत्त्व - अंतर्भूत असलेल्या सर्व घटकांचे संगोपन सुयोग्यरीत्या व्हावयास हवे. पुढील, या व पुढील लोकांचे आरोग्य व कल्याण योग्य रितीने राखले जाईल.विशेषतामातीचा शांतता राखण्यासाठी मदत.निसर्गाचे संतुलन राखण्यासाठी, अनैसर्गिक वस्तु, निसर्गाशी अनोळखी जीवांचा (किटकनाशक, रासायनिक पदार्थ, जीएमओ इतर) उपयोग न करणे.उत्पादन वैविध्य - शेतकरी जीवन जगण्यासाठी हक्क देते. पर्यावरण संरक्षण मूल्याची भूमिका.अन्नसुरक्षेची खात्री आणि जीवनमान सुरक्षितता मदत.आर्थिक उत्पत्ती व खर्चात घट याद्वारे उत्तम आर्थिक.एकमेकाशी कुटुंबाचा उपयोग चंद्रनिगडित केला.
सेंद्रिय शेतीमध्ये पाळीव व्यवहाराचाही उपयोग केला.सेंद्रिय खतांचे प्रकार - त्याला सेंद्रिय खत म्हणतात.सेंद्रिय खतामध्ये महत्त्वाची खते म्हणणे शेणखत,कंपोस्ट, हिरवळची खते, गांडूळ खते, माश्यांचे खत, खाटिकखान्याचे खत, हाड खत, तेलबियांची पेंड जोडे.शेणखत - गाईम्हशींचे शेण, मूत्र, गोट्यातील पालापाचोळा इतर घटक तयार अहवाल शेणखत म्हणतात. त्यामध्ये नत्र, स्फुरद व पालाश असते. शेणाचा मूल्याचा बायोगॅसमध्ये ऊर्जा वापरासाठी उपयोग होतो आणि दोन्ही बाजूंनी निकाली शेण पिकांचे परिणाम अन्नद्रव्य म्हणून वापरता.कंपोस्ट खत - शेतात गवत, पिकांचे कापणी नंतर उरलेले अवशेष, भुसा, उसाचे पाचट, कापसाची धसकटे इ. सेंद्रीयांचे सूक्ष्मजीवजंतू पदार्थ विघटन
घडवून आणणारे कार्बनचे प्रमाण कमी होते आणि चांगले कुज तयार होते त्याला कंपोस्ट म्हणतात. राष्ट्र नत्र, स्फुरद आणि पलाश असते.हिरवळची खाते - लवकर प्रगती पिकांची निवड करून, त्यांची दात पेणी करून पी फुलोऱ्यावर येण्यासाठी ते नांगराच्या आधीच्या मदतीला मागे टाकतात. त्यापासून वाचला नत्र सुख, परतचा पोतो सुधार ती सुपीक बनते. अशा खतांना हिरवळीत खत म्हणतात.गाडलेल्या पिकांसाठी कुजाण्य़ासाठी दीड ते दोन शरीराचा, कालवधी मैदान.ताग, धैचा मूग, चवळी, गवार, शेवरी, बरसीम, ग्लीरिसिडीया तागापासून नत्राचा पक्ष ५ ते ६ होतो. मुगाचा पालाचोळा बदलत गाडपावच्या उत्पादनात सुगम होते.गांडूळ खत - या खतात गांडुळाची विष्ठा, नैसर्गिकत्या कुजले पदार्थ, गांडुळाची अंडीपुंज, बाल्यावस्था आणि अनेक उपयुक्त जीवाणूंचा समावेश असलेल्या खताला गांडूळ म्हणतात.
Published on: 03 July 2022, 05:25 IST