भारतात विविध प्रकारची पिके शेतात लावली जातात, आणि ह्या पिकांच्या लागवडीतून शेतकरी राजा आपला व आपल्या परिवाराचा उदरनिर्वाह चालवीत असतो. भारतात भाजीपाला पिकांची मोठ्या प्रमाणात लागवड केली जाते, टोमॅटो पण ह्या भाजीपाला पिकात गणला जातो. टोमॅटोची लागवड ही शेतकऱ्यांसाठी फायदेशीर ठरते पण त्यासाठी नियोजन असणे गरजेचे असते. आज आपण टोमॅटो पिकावर आक्रमन करणाऱ्या काही प्रमुख रोग व त्यांचे निदान जाणुन घेणार आहोत. चला तर मग जाणुन घेऊया टोमॅटो पिकावरील रोग आणि त्यांचे उपचार.

टोमॅटो पिकाविषयी अल्पशी माहिती...

मित्रांनो जसं की आपणास ठाऊकच आहे की, भारतीय भाज्यांची चव टोमॅटोशिवाय पूर्ण होऊ शकत नाही. अशा स्थितीत टोमॅटोची मागणी ही नेहमीच बाजारात बनलेली असते आणि टोमॅटोची मागणी आणि उत्पादन दोघे लक्षणीय आहे. टोमॅटोची लागवड भारतात तसेच महाराष्ट्रात देखील मोठ्या प्रमाणात केली जाते, त्यामुळे टोमॅटोचे चांगले उत्पादन घेण्यासाठी त्यावर आक्रमन करणाऱ्या किडिंचे व रोगाचा वेळीच नायनाट करणे फार महत्वाचे असते.

टोमॅटो पिकामध्ये अनेक प्रकारचे कीटक हल्ला करतात आणि टोमॅटो पिकाची नासाडी करतात, यामुळे टोमॅटो उत्पादक शेतकऱ्यांना मोठ्या प्रमाणात नुकसान सहन करावे लागते.  परंतु या कीटकांना जर आपण वेळीच ओळखल तर त्या कीटकपासून टोमॅटोचे पीक वाचवता येईल आणि टोमॅटो उत्पादक शेतकऱ्यांचा चांगला फायदा होईल.

टोमॅटो पिकावर आक्रमन करणारे प्रमुख किटक व उपचार

 

»फळ पोखरणारे किड (हेलिकोवर्पा अर्मिजेरा)

ही किड अंडी सहसा वरच्या फुलांवर आणि त्यांच्या गुच्छांच्या खाली असलेल्या पानांवर ठेवते. ह्या किडिंचे अंडी पिवळसर-पांढरे, घुमट आकाराचे असतात. ह्याच्या अळ्या पांढऱ्या आणि पिवळ्या रंगाच्या असतात आणि हळूहळू हिरव्या होतात. पूर्णपणे वाढलेली सुरवंट म्हणजेच अळई 40-48 मिमी लांब आणि गडद राखाडी, हिरव्या रंगाची असते ज्यामध्ये तुटलेल्या उभ्या पट्ट्या असतात. पिल्ले गडद तपकिरी रंगाचे असतात आणि त्यांच्या गुद्द्वारांच्या शेवटी तीक्ष्ण मणका असतो. पतंग मध्यम आकाराचे आणि कोरडे लालसर तपकिरी रंगाचे असतात. पुढचे पंख ऑलिव्ह हिरवे किंवा फिकट तपकिरी रंगाचे असतात आणि मध्यभागी गोलाकार ठिपके असतात.  अंडरसाइड्स पिवळसर, धूरयुक्त पांढरे असतात.

 कुठे करते अटॅक..

अळ्या ह्या कवळे पाने खातात आणि प्रौढ झालेल्या अळ्या फळांवर हल्ला करतात.  ह्या अळ्या फळांमध्ये छिद्र करतात आणि आपल्या शरीराच्या अवयवांना फळांच्या आत ढकलतात आणि फळांचा मधील भाग खातात. कधीकधी फळ सुरवंटांमुळे अंशतः खराब होते जे नंतर बुरशी आणि जीवाणूंमुळे पूर्णपणे खराब होते, परिणामी पीक उत्पादनात 40-60% घट होते.

रासायनिक नियंत्रण

14. i) Indoxacarb 14.5 sc @ 400 ml/ha किंवा Novaluron 10 EC @ 750 ml/ha किंवा Chlorantraniliprol 18.5 sc. 150 मिली/हेक्टरी ह्या मात्रानुसार फवारणी करा.

 »पांढरी माशी (व्हाईट फ्लाय)

ह्या किडीची अंडी नाशपातीच्या आकाराची आणि फिकट पिवळ्या रंगाची असतात आणि पानांच्या रंध्रात घातलेल्या शेपटीसारख्या न्युलसने अँटलर्स, अँथर्सवर सरळ उभे दिसतात. निम्फ अंडाकृती, स्केल सारखी आणि हिरव्या-पांढर्या रंगाची असतात. प्रौढ वर्म्स लहान असतात जे सुमारे 1 मिमी असतात.  लांब आणि पूर्णपणे पांढऱ्या मेणासारख्या पदार्थाने झाकलेले असतात. पंख दुधाळ पांढऱ्या रंगाचे असतात.

 किड कुठे करते अटॅक..

जे वयस्क किड असते ती संक्रमित भागाचे शोषण करते. शुष्क हवामानात ह्या किडी सक्रिय होतात आणि पावसाच्या प्रारंभासह त्याची क्रिया कमी होते, परिणामी प्रभावित क्षेत्र पिवळे होणे, पाने सुकणे, कुरळे होणे आणि अखेरीस कोरडे होणे हे लक्षण पिकवर दिसतात.

हे कीटक चिकट पदार्थ देखील बाहेर काढतात जे काजळी साच्याच्या वाढीस सुलभ करतात आणि वनस्पतीच्या प्रकाश संश्लेषणाच्या क्रियेत अडथळा आणतात ज्यामुळे झाडाची वाढ खुंटते. पांढरी माशी लीफ कर्ल विषाणूचा एक वेक्टर देखील आहे.

 रासायनिक नियंत्रण

डायमेथोएट 30 ईसी @ 990 मिली/हेक्टर किंवा इमिडाक्लोप्रिड 17.8 एसएल.  @ 150 मिली/हेक्टर किंवा सिन्ट्रानिलपायरोल ओ.डी.  @ 900 मिली/लीटर ह्या मात्रानुसार फवारणी करा आणि 10-12 दिवसांच्या अंतराने पुन्हा फवारणी करा.

 Source TV9 Bharatvarsh Hindi