गेल्या काही वर्षांत मातीचा ढासळणारा दर्जा आणि त्यामुळे होणारे रोग लक्षात घेऊन शेतीचे नवीन तंत्र समोर आले आहे. आजकाल टेरेस आणि गच्चीवर कोणतीही मर्यादित जागा वापरून फळे आणि भाज्या पिकवल्या जात आहेत. आत्ताच्या परिस्थितीत हायड्रोपोनिक शेती म्हणजे मातीविना शेती हे योग्य तंत्र आहे. या तंत्राची खासियत अशी आहे की, लागवडीपासून विकासापर्यंत कुठेही मातीची गरज नाही आणि इतर तंत्रांच्या तुलनेत खर्च खूपच कमी आहे.

भोपाळ मधील साक्षी भारद्वाज मायक्रोबायोलॉजीमध्ये पीएचडी करत आहे. ती स्वतः हायड्रोपोनिक तंत्रज्ञानासोबतच शेतीवर संशोधन करत आहे. शेतात अनेक प्रकारची खते वापरली जातात, असे त्या सांगतात. अशा परिस्थितीत, तेथे पिकणारी पिके आणि भाजीपाला वापरणे आपल्यासाठी अत्यंत हानिकारक आहे. अशा परिस्थितीत मातीविना शेतीचा वापर करून तुम्ही घरी कुठेही भाजीपाला किंवा फळे लावू शकता. या भाज्या पूर्णपणे प्रदूषणमुक्त आहेत, तसेच ते खूप पौष्टिक असतात.

मातीविना शेतीसाठी जास्त जागा लागत नाही. फक्त त्याचा सेटअप त्याच्या गरजेनुसार तयार करावा लागतो. एक किंवा दोन लागवड करणारे किंवा 10 ते 15 प्लांटर सिस्टिमही मोठ्या प्रमाणावर बसवता येतात. या अंतर्गत तुम्ही कोबी, पालक, स्ट्रॉबेरी, शिमला मिरची, चेरी टोमॅटो, तुळस, लेट्युस यासह इतर बरेच काही लागवड करू शकता.

एका भांड्यात पाणी घ्या. ते एका पातळीपर्यंत पाण्याने भरा. त्याध्ये मोटर ठेवा, जेणेकरून पाण्याचा प्रवाह कायम राहील. जेणेकरून पाण्याचा प्रवाह त्याच्या खालच्या पृष्ठभागावर राहील. 2-3 ते तीन सेंटीमीटरचे भांडे बसविण्यासाठी पाईपमध्ये छिद्र करा. मग त्या छिद्रांमध्ये लहान छिद्रे आहेत भांडे फिट करा.

भांड्यातील पाण्यामध्ये बियाणे इकडे तिकडे हलत नाही. यासाठी ते कोळशाच्या सर्व बाजूंनी झाकून ठेवा. त्यानंतर भांड्यात नारळाच्या भुसाची पूड टाका. नंतर त्यावर वर बिया सोडा. वास्तविक, नारळाच्या गुळाची पूड पाणी चांगले शोषून घेते. जे झाडांच्या वाढीसाठी खूप फायदेशीर आहे. त्याच वेळी, आपण प्लांटरमध्ये मासे देखील अनुसरण करू शकता. माशांमधील टाकाऊ पदार्थ वनस्पतींच्या विकासासाठी खूप उपयुक्त मानले जातात.

जर तुम्हाला भाज्या आणि फळे वाढवायची असतील तर फायबर कंटेनर देखील घ्या. ते फक्त एका पातळीपर्यंत पाण्याने भरा. त्याच्या वर एक ट्रे ठेवा. ज्यामध्ये लहान छिद्रे आहेत. त्याच्या वर एक ट्रे ठेवा. ज्यामध्ये लहान छिद्रे आहेत. नंतर ट्रेवर लावायच्या भाज्या किंवा फळांच्या बिया टाका आणि सोडा. पाण्यापासून थोडे पोषण मिळवा. ते सोडल्यानंतर, जेव्हा झाडाची मुळे ट्रेच्या छिद्रातून पाण्यापर्यंत पोहोचतात, तेव्हा ते वेगाने विकसित होऊ लागते.

मातीविना शेती हे एक विदेशी तंत्रज्ञान आहे. परदेशात याचा उपयोग अत्यंत संवेदनशील आणि मातीतून होणार्‍या रोगांना ग्रस्त असलेल्या वनस्पती वाढवण्यासाठी केला जातो. आता हळूहळू हे तंत्र भारतात खूप लोकप्रिय होत आहे. वनस्पतीसाठी सूर्यप्रकाश पुरेसा आहे याची खात्री करा. अन्यथा वनस्पतीची वाढ होत नाही.