भारतात विकल्या जाणाऱ्या प्रमुख भाजीपाला पिकांपैकी वांगे हे एक पीक आहे. भारतात वांग्याचे पीक जवळपास सर्वच प्रांतात घेतले जाते. वांग्याला वेगवेगळ्या भागात वेगवेगळ्या नावाने संबोधले जाते. बंगालमध्ये याला बेगुन, गुजरात मध्ये रिंगणा, कन्नड मध्ये बदाने आणि हिन्दी त्याला बैंगन असे संबोधले जाते वांग्याचे पीक हे दुष्काळी भागात व कमी सिंचन असलेल्या प्रदेशात अधिक प्रमाणात घेतले जाते

वांग्याच्या पानांमध्ये व्हिटॅमिन सी असते. त्यामुळे वांग्याचा देखील विट्यामीन्स आणि अन्य मिनरल्स मोठ्या प्रमाणात असतात. वांग्याचे पीक हे बाराही महिने घेतले जाते. जगात चीननंतर भारताचा वांग्याच्या उत्पादनात दुसरा क्रमांक लागतो. या लेखात आपण जुलै महिन्यात  वांग्याच्यापिकाचे व्यवस्थापन पाहणार आहोत.

 जुलै महिन्यातील वांग्याची लागवड

• लागणारी जमीन- वांग्याचे पीक हे विविध प्रकारच्या जमिनीत घेतले जाऊ शकते. वांगे हे दीर्घकाळ  शेतात राहणार असते त्यामुळे वांग्याचे पीक ज्या जमिनीत पाण्याचा जास्त निचरा होतो अशा ठिकाणी असणे अधिक लाभदायक ठरते. काया मातीत वांग्याचे पीक घेतल्यास उत्पादन हे चांगल्या प्रतीचे मिळते. वांगे या पिकाचे चांगले उत्पादन घेण्याकरिता मातीचा पीएच 5.5-6.6 दरम्यान असायला हवा.

• हवामान- वांग्याचे पीक मैदानी प्रदेशात बाराही महिने घेतले जाऊ शकते. तंतू वांग्याच्या पिकासाठी उत्तम हंगाम हा  रब्बी हंगाम असतो.
• पावसाळी- जून ते जुलै
• हिवाळी- ऑक्टोबर ते नोव्हेंबर
• उन्हाळी- फेब्रुवारी ते मार्च

 वांग्याचे रोप वाटिका तयार करण्याची पद्धत

 वांग्याची रोपे ही नर्सरीत  वाढवली जातात. त्यामुळे शेतात चांगल्या प्रकारे लागवड केली जाते. मातीत पाणी साचून रोपे नाश होऊ नयेत म्हणून रोपे  लावण्यासाठी कॅरी ची आवश्यकता असते. चांगल्या प्रतीची रोपे येण्यासाठी 7.2×1.2 मीटर आणि दहा ते पंधरा सेंटिमीटर उंच आईस्डबेड तयार केले जातात.अशा प्रकारे एक हेक्‍टर क्षेत्रासाठी 10 बेड तयार केले जातात. रूपाचे बी दोन ते तीन सेंटिमीटर खोलीत पेरले जाते व वरून मातीची एक अलगदथराने झाकले जाते.

.नंतर पाणी द्यावे.अंकुर निघेपर्यंत पाणी हे झारीने  दिले गेले पाहिजे. आवश्‍यकतेनुसार अंकुरण झाल्यानंतर लगेचच रोप वरती असणारा घास बाजूला केला जातो. बी पेरल्यानंतर चार ते सहा आठवड्यात लावणीयोग्य होते.

 लागवडीचे अंतर

 साधारणतः वांग्याची रोपे जी लांब  वांगे असतात ती 60×45 सेंटीमीटर अंतरावर लावली जातात. जी वांगी गोल असतात ती 75×60 सेंटीमीटर अंतरावर व जास्त उत्पादन देणारी जातींची रोपे 90×90 वर लावली जातात.वांग्याची रोपे सायंकाळी लावली गेली पाहिजेत.

पाणी व्यवस्थापन

 वांग्याच्या रोपाच्या बुडाजवळ थंडावाराहील असे व्यवस्थापन करावे. लागवडीनंतर पहिल्या व तिसऱ्या दिवशी पाणी दिले पाहिजे. हिवाळ्याच्या काळात सात ते आठ दिवसात पाणी दिले गेले पाहिजे आणि उन्हाळ्यात पाच ते सहा दिवसात पाणी दिले गेले पाहिजे.

 वांग्याचे तोडणी

 वांग्याची तोडणी ही वांगी चमकदार व कवळी असताना झाली पाहिजे.