खरीप पिकांचा पेरणीचा हंगाम सुरू झाला असून जुलै महिना चालू आहे. अशा परिस्थितीत शेतकऱ्यांनी जुलै महिन्यात घ्यायच्या भाजीपाला पिकांची माहिती घेणे अत्यंत आवश्यक आहे. जेणेकरून पिकाची योग्य वेळी लागवड केल्यास त्यातून चांगले उत्पादन घेता येईल आणि चांगला नफा मिळू शकेल.
भात, मका आणि बाजरी सारख्या बऱ्याच पारंपरिक पिकांची लागवड बरेच शेतकरी करतात. त्याच वेळी भाजीपाल्याची लागवड केली तर त्यातून चांगला नफा मिळू शकतो. आजच्या लेखात आपण जुलै महिन्यात लागवड करून सप्टेंबर च्या आसपास चांगल्या बाजारात भाव मिळू शकेल अशा काही भाजीपाला पिकांची माहिती घेऊ.
जुलै महिन्यात करता येणारा भाजीपाला पिकांची माहिती
1- टोमॅटोची लागवड- तसे पाहायला गेले तर पॉलिहाऊस तंत्र वापरून कोणत्याही हंगामात टोमॅटोचे पीक घेता येते. बारा महिने टोमॅटोची मागणी कायम असते त्यामुळे त्याची लागवड करणे शेतकऱ्यांसाठी फायदेशीर ठरू शकते.
टोमॅटोच्या लागवडीसाठी सुधारित वाण
टोमॅटोच्या सुधारित वानांमध्ये पुसा शीतल, पुसा 120, पुसा रुबी, पुसा गौरव, अर्का सौरभ, अर्का विकास आणि सोनाली या प्रमुख देशी वाण आहेत. याशिवाय टोमॅटोच्या संकरित वानांमध्ये पूसा हायब्रीड एक, पुसा हायब्रिड 2, पुसा हायब्रिड 4, रश्मी आणि अविनाश दोन इत्यादी चांगले वाण मानले जातात.
2- काकडी लागवड- काकडीला बाजारात मोठी मागणी असते. काकडी बहुतेक लोकांना सॅलडच्या स्वरूपात खायला आवडते. खरीप हंगामात लागवड करताना दवा पासून संरक्षण करणे अत्यंत आवश्यक असते.
काकडी लागवडीसाठी सुधारित वाण
यात काकडीच्या सुधारित वानांमध्ये भारतीय जाती मध्ये स्वर्ण लवकर, स्वर्ण पौर्णिमा, पुसा उदय, पुना काकडी, पंजाब निवड, पुसा संयोग, पुसा बरखा, खिरा 90, कल्याणपुर हिरवी काकडी, कल्याणपुर मध्यम काकडी 75 इत्यादी सुधारित जाती आहे.
नवीन जातींमध्ये पिसीयुएच-1, पुसा उदय, स्वर्ण पूर्णा आणि स्वर्ण शितल इत्यादींचा समावेश आहे. संकरित वानांमध्ये पंत शंकर खिरा एक, प्रिया, संकरित एक आणि दोन इत्यादी महत्त्वाच्या सुधारित जाती आहेत तसेच विदेशी जातींमध्ये जपानी लवंग ग्रीन, सिलेक्शन, स्ट्रेट आठ आणि पॉईंसेट इत्यादी प्रमुख आहेत.
3- चवळी लागवड- चवळीची लागवड करण्यासाठी शेतकऱ्यांची वेळ निघून जात आहे. उष्ण व दमट हवामानात याची लागवड करणे आवश्यक असते.
शेतकरी बांधव या हंगामात अनेक सुधारित वानांसह चवळीची लागवड करू शकतात. त्यामुळे त्यांना चांगले उत्पादन मिळू शकते व चांगला नफा देखील मिळेल. चवळी हे भारतभर हिरव्या शेंगा, कोरडे बिया, हिरवे खत आणि चारा या साठी घेतले जाणारे वार्षिक पिक आहे.
या पिकाचा उपयोग हिरवळीचे खत तयार करण्यासाठी देखील केला जातो. हे कडधान्य पीक असल्याने वातावरणातील नायट्रोजन जमिनीत साठवून ठेवते त्यामुळे जमिनीची सुपीकता देखील वाढते.
चवळीचे सुधारित वाण
चवळीच्या सुधारित वानांमध्ये पंत लोबिया 4, चवळी 263, अर्का गरिमा, पुसा बरसाती आणि पुसा ऋतुराज इत्यादी चांगल्या जाती मानल्या जातात.
4- कारल्याची लागवड- कारल्याची लागवड पावसाळ्यात ही करता येते. कारले हे आरोग्याच्या दृष्टीने अतिशय उपयुक्त असून मधुमेहाच्या रुग्णांना कारले खाण्याचा सल्ला दिला जातो.
रक्त शुद्ध करते आणि शरीरात इन्सुलिनची पातळी नियंत्रित ठेवण्यास मदत करते. चिकन माती कारले लागवडीसाठी योग्य आहे. पाण्याचा चांगला निचरा असलेली जमीन लागवडीसाठी चांगली मानली जाते. कारल्याचे पीक उन्हाळा आणि पावसाळ्यात घेता येते.
कारले लागवडीसाठी सुधारित वाण
कारल्याच्या सुधारित वानांमध्ये पुसा हायब्रीड एक, पुसा हायब्रिद 2, पुसा विशेष, अर्क हरित आणि पंजाब कारली इत्यादी चांगले वाण आहेत.
5- भेंडीची लागवड- भेंडीची लागवड विविध प्रकारच्या जमिनीत करता येते. सेंद्रिय घटकांनी समृद्ध वालुकामय आणि चिकन मातीत देखील भेंडी चांगली येते.
पाण्याचा उत्तम निचरा असलेल्या सर्व प्रकारच्या जमिनीत भेंडीची लागवड करता येते. पाण्याचा निचरा उत्तम असेल तर भारी जमिनीत देखील लागवड करता येते. लागवडीसाठी मातीचा पीएच हा सहा ते साडेसहा दरम्यान असावा.
भेंडी लागवडीसाठी सुधारित वाण
भेंडीच्या सुधारित जाती मध्ये वर्षा उपहार, अर्का अभय, परभणी क्रांती, पुसा मखमली,पुसा सवानी, व्हिआरओ सहा, हिसार उन्नत, पुषा ए चार इत्यादी भेंडीच्या चांगल्या जाती आहेत.
Published on: 16 July 2022, 05:25 IST