Herbal Farming: चुकीची जीवनशैली आणि चुकीच्या आहारामुळे लहान वयातच अनेकजण विविध आजाराने त्रस्त असतात. तसेच जगभरात मधुमेहाचे रुग्ण (Diabetic patients) झपाट्याने वाढत आहेत. त्यामुळे अनेक तरुणांची चिंता वाढली आहे. मात्र मधुमेहासारख्या आजारावर शेतकऱ्यांची औषधीय शेती (Medicinal agriculture) देखील उपाय ठरत आहे.

स्टीव्हियाच्या (Stevia) वाळलेल्या पानांचा वापर मधुमेहाच्या रुग्णांसाठी, बेकरी उत्पादने, शीतपेये आणि मिठाई बनवण्यासाठी केला जातो. याला मधुपत्र, मधुपर्णी, हनी प्लांट किंवा मिठी तुळशी असेही म्हणतात, जी बाजारात 250 ते 500 रुपये प्रति किलो दराने विकली जाते. शेतकर्‍यांना हवे असल्यास ते स्टीव्हिया हर्बल फार्मिंग करून पुढील 5 वर्षांसाठी ऊस शेतीच्या तुलनेत 40 पट अधिक नफा मिळवू शकतात.

कमी खर्चात बंपर नफा

स्टीव्हियाचे मोठे वैशिष्ट्य म्हणजे मधुमेहाचे जीवनरक्‍त असण्यासोबतच ते शेतकऱ्यांसाठी हिरव्या सोन्यासारखे काम करते. पिकावर कीड व रोगाचा प्रादुर्भाव होण्याची शक्यता नसल्याने कीटकनाशकांचा खर्च वाचतो. त्याच वेळी, शेतकरी केवळ सेंद्रिय पद्धतीने स्टीव्हियाची लागवड करून एकरी 10 लाख रुपयांपर्यंत उत्पन्न मिळवू शकतात.

Maharashtra Weather Today: राज्यावर अजूनही मुसळधार पावसाचे सावट! ११ जिल्ह्यांना सतर्कतेचा इशारा

स्टीव्हिया शेती (Stevia farming)

सामान्य तापमानात स्टीव्हियाची लागवड (Cultivation of Stevia) करणे फायदेशीर ठरते. भारतात सप्टेंबर ते ऑक्टोबर आणि फेब्रुवारी ते मार्च या कालावधीत लागवड करावी. त्याच्या चांगल्या उत्पादनासाठी, 20 ते 25 टन कुजलेले शेण किंवा 7-8 टन प्रति एकर गांडूळ खत शेतात टाकले जाते.

याआधी, स्टीव्हियाच्या सुधारित जातींचे बियाणे लावून रोपे तयार केली जातात, ज्यातून कळ्या बाहेर आल्यावर ते शेतात लावले जातात. स्टीव्हिया रोपांच्या पुनर्लागवडीसाठी बेड आणि तणाची उंची 2 फूट आणि रुंदी 15 सेमी असावी.

लावणीच्या वेळीही प्रत्येक रोपामध्ये सुमारे 20 ते 25 सें.मी. अंतर ठेवा, म्हणजे तण काढण्याचे काम करता येईल. हिवाळ्यात स्टीव्हियाच्या झाडांना दर 10 दिवसांनी सिंचन केले जाते, तर उन्हाळ्यात दर आठवड्याला सिंचनाची गरज असते.

पशुपालकांसाठी आनंदाची बातमी! कडबा कुट्टी मशीनवर मिळणार ७० टक्के सबसिडी; असा करा अर्ज...

स्टीव्हिया पीक व्यवस्थापन

जरी स्टीव्हिया पीक पूर्णपणे कीडमुक्त आहे, परंतु बर्याचदा पिकामध्ये तण वाढतात, ज्याच्या प्रतिबंधासाठी तण काढणे आणि निरीक्षण करणे चांगले आहे. या पिकामध्ये बोरॉन घटकाच्या कमतरतेमुळे पानांवर ठिपके दिसू लागतात, याच्या प्रतिबंधासाठी 6% बोरॅक्स प्रति एकर या प्रमाणात फवारणी केली जाते.

स्टीव्हियाचे दर्जेदार उत्पादन मिळविण्यासाठी, त्याची फुले तोडली जातात, ज्यामुळे पानांमधील स्टीव्हियोसाइडचे प्रमाण टिकून राहते. याशिवाय रोप लावल्यानंतर 2 महिन्यांनी पाने काढली जातात, त्यानंतर स्टीव्हियाचे उत्पादन वर्षातून 3 ते 4 वेळा घेता येते.

स्टीव्हिया पासून उत्पन्न

स्टीव्हियाच्या लागवडीसाठी 1 लाख रुपये खर्चून एकरी 40,000 हजार रोपे लावली जातात. मोकळ्या जमिनीवर किंवा बांधावर स्टेव्हियाची लागवड करून शेतकरी अतिरिक्त उत्पन्न मिळवू शकतात. बाजारात स्टीव्हियाची किंमत 250 ते 500 रुपये किलो आहे. अशाप्रकारे 1 एकर शेतजमिनीतून स्टीव्हियाच्या कोरड्या पानांचे उत्पादन 8 ते 10 लाख रुपये होऊ शकते.

महत्वाच्या बातम्या:
Gold Price Today: सोन्या चांदीच्या किमतींमध्ये वाढ! तरीही सोने 4600 आणि चांदी 24800 रुपयांनी मिळतंय स्वस्त...
7th Pay Commission: खुशखबर! सणासुदीच्या मुहूर्तावर मिळणार 18 महिन्यांची थकबाकी! कर्मचाऱ्यांच्या DA मध्ये 4 टक्क्यांनी वाढ