Sugar Apple Cultivation: पारंपरिक शेती न करता आधुनिक शेती (Modern agriculture) करण्याकडे भारतातील शेतकऱ्यांचा (farmers) कल वाढत आहे. त्यामुळे खर्च कमी आणि नफा अधिक मिळत आहे. तसेच भारतात खडकाळ प्रदेश (rocky terrain) देखील जास्त आहे. त्यामुळे त्या भागात शेती (Farming) करणे अशक्य आहे. मात्र काही फळबागा (Orchard) अशा आहेत त्या खडकाळ भागात देखील उत्तम पद्धतीने येऊ शकतात. 

भारतातील फळ बाजारात सीताफळ (custardapple) खूप गाजत आहे. मऊ चव आणि गोडपणामुळे हे ग्राहकांमध्ये प्रसिद्ध आहे, तसेच कमी सिंचन असूनही खडकाळ भागात उत्कृष्ट उत्पादन देणार्‍या शेतकर्‍यांच्या पसंतीस उतरले आहे. सध्या महाराष्ट्र आणि गुजरातमधील खडकाळ भागात याची लागवड केली जात आहे.

बिहार, ओरिसा, तामिळनाडू, कर्नाटक आणि आंध्र प्रदेशातील काही शेतकरी सीताफळाची लागवड (Cultivation of custard apple) मोठ्या प्रमाणावर करतात. शरीफा हे देशी फळ नाही, तरीही बाजारात याला खूप मागणी आहे. खडकाळ भागातही हे फळ शेतकऱ्यांना मुबलक उत्पादन देऊन उत्पन्नाचा नवा स्रोत बनत आहे.

एकच नंबर! शेतकऱ्यांनो गाई-म्हशींना टक्कर देत आहेत या शेळ्यांच्या जाती; जाणून घ्या...

अशी करा सीताफळाची शेती

सीताफळ लागवडीच्या दोन पद्धती आहेत, ज्यामध्ये बियाण्यांपासून रोपे तयार करणे आणि तयार रोपांपासून बागकाम करणे समाविष्ट आहे. बियाणे उगवण्यास 35 ते 40 दिवस लागतात, त्यानंतर 4 ते 6 वर्षांनी झाडाला फळे येण्यास सक्षम होते. हेच कारण आहे की प्रमाणित रोपवाटिकेतून रोपे विकत घेऊन त्याची लागवड केल्यास शरीफाची बाग 4 वर्षांत विकसित होते. वेळोवेळी योग्य काळजी घेतल्यास एका झाडापासून सुमारे 50 फळे येतात.

सीताफळाचे बागकाम आणि काळजी

इतर फळांच्या तुलनेत सीताफळाच्या झाडाची काळजी घेणे खूप सोपे आहे. चिनी सीताफळाची झाडे उष्णता आणि दुष्काळ सहन करतात, परंतु कीटक, रोग, तसेच अतिवृष्टी आणि पाणी साचल्याने नुकसान होण्याची शक्यता असते. विशेषतः सीताफळाच्या झाडावर पांढरी माशी आणि पावडर बुरशीची समस्या वाढते, जरी याचा उत्पादनावर फारसा परिणाम होत नाही. या समस्येचा सामना करण्यासाठी, जैविक कीटक नियंत्रण देखील कार्य करते.

शेतकऱ्यांनो वेळीच व्हा सावध! पिकांवर घोगावतोय ग्रास हॉपरचा धोका, त्वरित करा हे उपाय

सीताफळाच्या झाडांना किंवा रोपांना जास्त पाणी लागत नाही. शेतकर्‍यांना हवे असल्यास ते ठिबक सिंचन तंत्रज्ञानाचा वापर करू शकतात, ज्यामुळे मुळांना थेट पोषण तर मिळतेच, शिवाय पाण्याची आणि श्रमाचीही मोठी बचत होते. फळबागांमधून फळांचे चांगले उत्पादन घेण्यासाठी पोषण व्यवस्थापन देखील आवश्यक आहे. यासाठी 3-10-10 (N-P-K) खताचा वापर केला जाऊ शकतो.

सीताफळ फळबागांच्या चांगल्या वाढीसाठी दर दोन महिन्यांनी झाडांच्या मुळांमध्ये जीवामृत किंवा सेंद्रिय खत (वर्मी कंपोस्ट) टाकणे फायदेशीर ठरते. सीताफळाचे लाकूड नाजूक असते, जे जोरदार वाऱ्यामुळे तुटू शकते. अशा परिस्थितीत तुम्ही शरीफाच्या झाडांना बांबू किंवा लाकडाचा आधार देऊन फळ उत्पादन घेऊ शकता.

पिकातील कीड-रोगांच्या प्रतिबंधासाठी वेळोवेळी निरीक्षण व जैविक कीड नियंत्रणाचे काम करत राहावे. रोगांपासून बचाव करण्यासाठी त्याची फळे प्लास्टिक, कागद किंवा पॉलिथिनच्या पिशव्यांनी झाकणे देखील फायदेशीर आहे.

सीताफळ शेतीचे फायदे आणि कमाई

भारतात असे अनेक खडकाळ प्रदेश आहेत, जिथे कोणतेही पीक घेतले जात नाही. हे क्षेत्र ओसाड आहेत. अशा परिस्थितीत योग्य व्यवस्थापनाचे काम करून ते साखर सीताफळ लागवडीसाठी तयार होऊ शकतात. यामुळे परप्रांतीय लोकांना रोजगार मिळेल आणि शेतकऱ्यांना चांगले उत्पन्न मिळण्यास मदत होईल.

न वापरलेल्या कोरडवाहू खडकाळ जमिनीचा योग्य वापर करून सीताफळाच्या व्यावसायिक शेतीला चालना मिळू शकते. एका अंदाजानुसार, सीताफळाच्या व्यावसायिक लागवडीतून एकरी 25,000 ते 2 लाख रुपये उत्पन्न मिळू शकते.

महत्वाच्या बातम्या:
मोदी सरकार कामगिरी दमदार! आता केली ही मोठी घोषणा
पिके येतील जोमदार! शेतात टाका गांडूळ खत आणि उत्पन्नात करा दुप्पट वाढ; जाणून घ्या कधी आणि कसे वापरायचे?